İTHALAT GÜMRÜK VERGİSİ HESAPLAMA

İthalat gümrük vergisi hesaplama, yurtdışından ithalat yapan kişi veya şirketlerin yapması gereken işlemlerin başında gelir. Gerçekleştirdiği yurtdışı alım nedeniyle ödeyeceği gümrük vergisini önceden öğrenerek maliyet kontrolü yapabilen bu kişi ve kurumlar artık bu işlemlerini hesaplama araçları ile kolayca yapabilirler. İthalat yapanların gümrük vergisi hesaplama işlemlerini nasıl yapabileceklerini bu yazımızda detayları ile anlatacağız.  Bundan önce ithalat gümrük vergisi oranları, ithalat gümrük vergisi nereye ödenir, ithalat gümrük vergileri nelerdir, hesaplama nasıl yapılır,  en çok ithalat yaptığımız ülkeler hangileridir gibi soruları cevaplamakta fayda var.

İTHALAT GÜMRÜK VERGİSİ NEDİR?  

İthalat gümrük vergisi Türkiye Gümrük Bölgesi’ne giren ve çıkan eşyadan ithalat ve ihracat vergisi olarak alınan yükümlülüklere verilen genel bir isimdir. Aslında gümrük vergisi bakımından ihracat vergi dışı kalırken, gümrük vergisi sadece ithalat üzerinden alınan vergileri anlatmaktadır. Gümrük vergisi ithal edilen ürünün maliyetini de etkileyen bir vergi türüdür.

İTHALAT GÜMRÜK VERGİSİ ORANLARI

İthalat gümrük vergisi oranları hakkında bilgi sahibi olmak, ithalat gümrük vergisi hesaplama yapabilmek için gereken ilk bilgidir. 2020 yılı için geçerli ithalat gümrük vergi soranları bir önceki yılın son günü belirlendi. 31.12.2019 tarihli 3. Mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan İthalat Rejimi Kararına Ek Karara göre 2020 yılında GTİP’leri ve karşılarında yer alacak gümrük vergileri belirlenmiş oldu. Bu karar ile ithal edilecek her ürünün gümrük vergisi yeniden belirlendi. Burada dikkat edilmesi gereken konu her ürün için geçerli olan farklı bir gümrük vergisinin olmasıdır. Özellikle ithalatın önünün kesmek için yüksek gümrük vergisinin uygulandığı ürünler olduğu gibi, bu verginin düşük tutulduğu ürünler de vardır. Ayrıca Mayıs 2018’den bu yana Türkiye’ye posta ve kargo yoluyla gelen tüm gönderilere, bedeli ne olursa olsun yüzde 18 veya yüzde 20 oranında gümrük vergisi uygulanmaya da başladı. Gümrük vergisi oranı, Avrupa Birliği ülkelerinden sipariş edilen ürünlere yüzde 18, Çin başta olmak üzere diğer ülkelerden sipariş edilen ürünlerde ise yüzde 20 oldu. 2023 yılı için geçerli olan ithalat gümrük vergisi oranları hakkında bilgi almak için Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere çeşitli kaynaklar kullanılabilir.

İTHALAT GÜMRÜK VERGİLERİ NELERDİR?

İthalat gümrük vergisi hesaplama nasıl yapılır sorusunun yanıtına geçmeden önce gümrük vergileri nelerdir sorusunu da cevaplamak gerekir. İthalat sırasında alınan gümrük vergisi,  ithalat vergileri içinde yer alırken, KDV ve özel tüketim vergisi gibi vergiler ithalat vergileri arasında sayılmamaktadır. İthalat vergileri esas olarak Gümrük Kanununda tanımlanmıştır. Buna göre “İthalat vergileri”, “Eşyanın ithalinde ödenecek gümrük vergisi ve diğer eş etkili vergiler ve mali yükler ile, tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde ithalatta alınacak vergileri ve diğer mali yükleri” anlatır. İthalat gümrük vergisi nereye ödenir sorusunun yanıtına gelirsek… Bu verginin bir kısmı alın ithalatı sırasında gümrük idarelerine ödenirken, bir kısmı da gümrük idarelerine beyanda bulunulmadan önce ilgili kurumlar adına açılan hesaplara yatırılarak ödenir. Her halükarda bu vergiler ödenmeden ithal edilen eşya/malları gümrükten teslim alabilmek mümkün değildir.

İTHALAT GÜMRÜK BEYANNAMESİ MUHASEBE KAYDI

İthalat gümrük beyannamesi muhasebe kaydı ile ithal edilen ürün ile ilgili her bilgi gümrük idaresine verilmiş olur.  Beyannamede eşyanın niteliği ve değeri belirtilir. Gümrük idaresinin alacağı vergi ithalat gümrük beyannamesindeki beyan değerleri üzerinden tahsil edilir.

İTHALAT GÜMRÜK VERGİSİ NASIL HESAPLANIR?

Gelelim ithalat gümrük vergisi hesaplama nasıl yapılır konusuna… Hangi üründen ne kadar gümrük vergisi alınacağı ürünün Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu’na (GTİP) göre belirlenir. Bu nedenle öncelikle yurtdışından getireceğiniz ürünün GTİP numarasını bilmelisiniz. Bu bilgiyi çeşitli internet sitelerinden öğrenebilirsiniz. Bu bilgiye ulaştıktan sonra ithalatta gümrük vergisi hesaplama aracımızı rahatlıkla kullanabilirsiniz. KargomKolay ithalat gümrük vergisi hesaplama aracı ile ödeyeceğiniz gümrük vergisini ortalama olarak öğrenebilirsiniz. Bu rakamın üzerine eklenecek farklı vergiler de olabileceğini unutmamalısınız. Yazımızı en çok ithalat yaptığımız ülkeler dolayısıyla en çok gümrük vergisi ödenmesini sağlayan ülkeler listesi ile sonlandıralım. 2018 yılı sonu itibariyle Türkiye’nin ithalat sıralamasında ilk sıralarda yer alan ülkeler ve yapılan ithalat miktarı ise şöyle:

• Rusya Federasyonu: 22 milyar 306 milyon 474 bin dolar.
• Çin: 20 milyar 719 milyon 069 dolar.
• Almanya: 20 milyar 407 milyon dolar
• Amerika Birleşik Devletleri:12 milyar 433 milyon 116
• İtalya: 10 milyar 200 milyon 114 bin dolar
• İngiltere: 7 milyar 46 milyon dolar

Bu ülkeleri göz önüne alarak Çin, Amerika ve Rusya Federasyonu ithalatında gümrük ithalat vergisi yüzde 20, Almanya, İtalya ve İngiltere ithalatında gümrük ithalat vergisi oranı yüzde 18’dir.